Kaarten over de klimaateffecten zijn nu beschikbaar op het GEOportaal van het district Minden-Lübbecke.

Welke plaatsen worden getroffen door de klimaatverandering en hoe? Basiskaarten over hitte, droogte, overstromingen van rivieren en zware regenval kunnen nu worden bekeken op de GEOportal van het district onder de themakaart “Climate Impacts”. Het district Minden-Lübbecke is een van de acht regio’s van het samenwerkingsproject Evolving Regions. Het project heeft betrekking op aanpassing aan de gevolgen van klimaatverandering op regionaal en gemeentelijk niveau, waaronder toenemende extreme weersomstandigheden. Een belangrijke bouwsteen van het project is deze cartografische voorstelling van de klimaateffecten.

“Ik ben blij dat wij als district deel uitmaken van het Evolving Regions-project – het helpt ons en onze gemeenten op vele manieren om ons voor te bereiden op de gevolgen van klimaatverandering, of het nu gaat om hevige regenval, hitte of droogte. Veel gebieden, van land- en bosbouw en stadsplanning tot civiele bescherming, zullen baat hebben bij de bevindingen van het project, en wij zijn nu al bezig hen hierbij actief te betrekken – want alleen samen kunnen we antwoorden vinden op een uitdaging als deze.”

Districtscommissaris Anna Katharina Bölling

Het project werkt met gegevens die in heel NRW beschikbaar zijn en vrij kunnen worden gebruikt. Ter illustratie van klimatologische invloeden wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van gegevens van de Duitse weerdienst (DWD) en het Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz Nordrhein-Westfalen (LANUV), alsmede van het Ministerie van Milieu van NRW en het Bundesamt für Kartographie und Geodesie (BKG).

“Dankzij het toegewijde werk van de collega’s die het Evolving Regions-project in de Milieudienst beheren en even nauw samenwerken met het Kadaster voor de GEOportal, zijn we nu in staat om de nieuwe gegevens en bevindingen op verschillende manieren te gebruiken voor werkzaamheden binnen de districtsadministratie en in het hele district”.

Dezernent Lutz Freiberg

Waar, bijvoorbeeld, komt de hitte bijzonder hard aan in de zomer? – Geïnteresseerde burgers kunnen aan de hand van de klimaatmodellering van het LANUV nagaan waar in het district Minden-Lübbecke een hogere warmtelast heerst. Zo wordt bijvoorbeeld de thermische belasting overdag (15.00 uur) voor woon- en groengebieden weergegeven. Een voorbeeld: In het stadscentrum van Minden wordt op een typische zomerdag in veel woongebieden een sterke thermische belasting bereikt met PET-waarden van >35 tot 41 °C. De fysiologisch equivalente temperatuur (PET) omvat niet alleen de luchttemperatuur, maar ook vochtigheid, wind en straling, die een effect hebben op het menselijk gevoel.

Fig.1: Thermische belasting overdag (15:00) op een typische zomerdag (Bron: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz Nordrhein-Westfalen & Landkreis Minden-Lübbecke 2021)

De droogtegevoeligheid van bosgebieden is ook te zien op de kaarten. Hoe zijn de bosgebieden in het district Minden-Lübbecke nu al getroffen door de droogte en hoe zal de situatie veranderen met de klimaatverandering? Dit wordt hier aangetoond aan de hand van een scenario voor het jaar 2040 in geval van sterke of matige klimaatverandering.

Na de hittegolven van de voorbije zomers waren zware regenvalgebeurtenissen dit jaar een belangrijk thema. De klimaateffectkaarten hebben dus ook betrekking op dit aspect. Door de temperatuurstijging ten gevolge van de klimaatverandering kan de warme lucht meer water opnemen, en neemt de hevige neerslag toe. Zware regen betekent: veel water in korte tijd, dus een hoge intensiteit in verhouding tot de duur ervan en kan dus ernstige schade veroorzaken, zelfs als er geen watermassa’s in de buurt zijn die buiten hun oevers kunnen treden. Om dergelijke gebeurtenissen tegen te gaan, is vooruit plannen belangrijk. De NRW-informatiekaart over overstromingsgevaar laat op het GEOportal zien waar zich in de gemeenten die tot het district behoren, overstromingsgevaargebieden bevinden. De door het Bundesamt für Kartographie und Geodesie gepubliceerde modellen geven een beeld van de overstroomde gebieden, de waterdiepten en de stroomsnelheden in het district Minden-Lübbecke – en dit voor twee soorten: voor een zeldzame gebeurtenis van 100 jaar en voor een extreem zware regenval, uitgaande van een duur van telkens 60 minuten. Voor overstromingen langs waterlopen zijn er ook al vele jaren overstromingsgevaarkaarten beschikbaar.

Fig. 2: Gevaren-indexkaart voor zware regenval in het district Minden-Lübbecke (Bron: Bundesamt für Kartographie und Geodesie & District Minden-Lübbecke 2021)

De kaarten van het overstromingsgevaar maken reeds geruime tijd deel uit van de werkzaamheden van de civiele bescherming en andere onderdelen van het districtsbestuur.

“Voor ons zijn de extra kaarten met het gevaar van zware regenval belangrijk gegevensmateriaal om ook voor dit gebied beschermende maatregelen voor de burgers in elke gemeente in het district te kunnen plannen”

Districtsdirecteur Cornelia Schöder.

Haar dienst omvat de civiele bescherming en de reddingsdiensten, en tegelijkertijd staat zij aan het hoofd van het crisisteam in geval van een groot incident. De kaarten zijn beschikbaar voor alle steden en gemeenten, zodat ook op gemeentelijk niveau de nodige voorzorgsmaatregelen kunnen worden genomen. Het district staat in nauw contact met alle elf gemeenten.

Die Klimafolgenkarten sind im GEOportal des Kreises Minden-Lübbecke unter: https://www.minden-luebbecke.de/Service/GEOportal/ (Themenkarte Klimafolgen) abrufbar. In de toekomst zullen in het kader van het project in het hele district kruisingen worden gemaakt tussen de klimatologische grondslagen en ruimtelijke gevoeligheden (b.v. woonbevolking, gebouwen of sociale/technische infrastructuren). Op die manier zal de klimaatimpact in het district nog duidelijker worden en zal het mogelijk zijn om beter passende maatregelen te ontwikkelen voor de aanpassing aan de klimaatimpact.

Het persbericht van het district vindt u hier

Foto omslag: Droogtegevoeligheid van bosbouwlocaties 2040 – RCP 8.5 (Bron: Landesbetrieb Wald und Holz NRW, Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz Nordrhein-Westfalen & Kreis Minden-Lübbecke 2021)